Geschiedenis van het ringsteken

Geschiedenis en systemen van ringsteken

 De eerste keer dat het Traditionele spel, een oude vorm van volksvermaak, voorkomt in de geschiedenisboeken, dateert uit het jaar 1743 toen Keizerin Eugènie van Oostenrijk op 1 januari haar Nieuwjaarsfeest hield waarbij met 7 puur gouden karossen het ringsteken werd gehouden in de Hofburg, de plaats waar nu nog steeds de Spanische Hofreitschule is gevestigd. Nadien is het ringsteken nooit meer in Oostenrijk beoefend.

Zeker wel in Nederland nadien, vooral de provincies Friesland, Noord-Holland en Zuid-Holland kennen een lange en rijke traditie hierin. Elke provincie heeft een eigen systeem en willen dit ook zo houden.

Hier hebben wij te maken met een stuk cultuur, geschiedenis en historie.

Friesland:

In Friesland staan langs het parcours 3 palen opgesteld met aan elke paal via een verticale scharnier een [houten] handje bevestigd met gestrekte vingers.

Tussen de middelvinger en de ringvinger zit een ring geklemd welke er met een houten pistooltje van ongeveer 25 cm lengte uit gestoken moet worden.

In heel veel plaatsen in deze provincie wordt dit “ringrijden” beoefend vanuit de fraaie Friese Sjezen welke vaak nog opgenomen zijn in het “Sjezen stamboek” waarbij de sjezen worden getrokken door de Friese paarden en de inzittenden van de sjezen zijn gestoken in de rijke Friese klederdracht.

Per plaats in Friesland kan het aantal ronden dat men rijdt [en dus het aantal ringen dat men steekt] verschillen, ook naar gelang de tijd welke men beschikbaar heeft. Van oudsher kent men fraaie prijzen, zoals: zilveren zwepen, zilveren paplepels of andere fraaie [zilveren] gebruiksvoorwerpen.

Noord-Holland:

Ook hier staan 3 palen [galgen genoemd] langs het parcours, met bovenaan de paal een “schaats” = horizontale versierde arm waaraan de ringen met een magneet bevestigd worden. De ringen worden gestoken met een houten “sabel” van ongeveer 75 cm lengte, welke door de steekster achter het gevest dient vastgehouden te worden. De benaming van deze attributen komt omdat het ringsteken vaak op de oude toernooi velden werd gehouden en de galgen niet meer werden gebruikt om de misdadigers aan op te knopen. De edelen die aan de ringsteekwedstrijden deelnamen droegen altijd een sabel, vandaar dat deze benamingen nog steeds gehanteerd worden.

Ook in Noord-Holland is de beschikbare tijd en de lokale traditie bepalend voor het aantal ronden dat gereden kan worden evenals de puntentelling voor het aantal gestoken ringen. De prijzen bestaan van oudsher uit fraaie gebruiksvoorwerpen bij het ringsteken en voor de altijd toegevoegde onderdelen: schoonste geheel, bestgaande paard, wijze van mennen en soms nog Miss Ring bestaan vaak uit geldprijzen of waardebonnen.

Zuid-Holland:

In deze provincie staan langs de baan, aan iedere zijde van de weg, twee palen opgesteld, met boven in de paal een katrol waarover een lang touw loopt.

In het midden boven de baan hangt aan het touw een houten omgedraaide tulpenbol waarin via een veersysteem een ring wordt geklemd.

Hieraan kan je zien dat je duidelijk in de bollenstreek vertoeft. De steeksters kunnen doormiddel van handgebaren aangeven of de ring hoger of lager moet komen te hangen, dat door een helper die naast de palen staat via het touw gerealiseerd wordt door het touw strakker of losser te laten.

Vaak zijn de prijzen ook gebruiksvoorwerpen of prijzen in natura. In Zuid-Holland is het gebruikelijk de rijtuigen of “concourswagens” [= showwagens op luchtbanden] te versieren met een bloemenpracht. Daarvoor worden dan ook weer fraaie prijzen beschikbaar gesteld.

Ook hier worden de rubrieken van het Bestgaande Paard in de verschillende rassen verreden.